Πέτρος Γκάτζιας: Σουηδία : Ο παράδεισος μπορεί να περιμένει...

Επεισόδια με συμμετοχή μεταναστών στη Σουηδία το 2008

Στα μάτια πολλών ελλήνων η Σουηδία έχει αποκτήσει μια σχεδόν μυθική διάσταση. Μια χώρα-πρότυπο που δίνει ίσες ευκαιρίες σε όλους. Ολα όμως φαίνεται να αλλάζουν σ΄αυτή την χώρα η οποία αρχίζει να βλέπει εχθρικά τους μετανάστες που κάποτε αγκάλιαζε. Οι σουηδοί ζουν πλέον σε μια πλασματική ευημερία με την φούσκα της σουηδικής οικονομίας να ετοιμάζεται να εκραγεί.

«Σουηδία γίναμε!»

Υπάρχει μια έκφραση στα ελληνικά : «Σουηδία γίναμε!» την οποία ως γνωστόν χρησιμοποιούμε όταν θέλουμε να δείξουμε πως κάτι δουλεύει ρολόι. Οι σουηδοί περηφανεύονται ότι διαθέτουν ένα κράτος πρόνοιας και μια κοινωνία ισότητας.

Το γενναιόδωρο κράτος πρόνοιας θεμελιώθηκε το 1932, ενώ

το 1997 το σουηδικό κράτος πήγε ένα βήμα παραπέρα, υιοθετώντας μια νέα πολιτική : Οσοι ζουν σ΄αυτήν την χώρα, ανεξάρτητα απο την καταγωγή και την προέλευσή τους έχουν ίσα δικαιώματα και ίσες ευκαιρίες.

Ακόμη και στα παραμύθια όμως υπάρχει ένα τέλος. Φαίνεται πως η διχόνοια φώλιασε και στις καρδιές των «ψυχρών» σουηδών, με αποτέλεσμα η κοινωνία της ανοχής να μετατρέπεται σε μια κοινωνία της ενοχής, αν υποθέσουμε ότι κάποιοι άνθρωποι νιώθουν ενοχή για τις πράξεις τους.

 Μουσουλμάνοι καίνε την σουηδική σημαία

Θεσμικός ρατσισμός

Η ξενοφοβία και ο ρατσισμός κερδίζουν έδαφος στην Σουηδία, με την κυβέρνηση να παραδέχεται ότι έχουν αρχίσει να διαβρώνονται οι θεσμοί και οι δομές της κοινωνίας. Για παράδειγμα,σύμφωνα με πρόσφατη κρατική έκθεση είναι τελείως διαφορετική η αντιμετώπιση των μεταναστών απο την σουηδική δικαιοσύνη. Υπάρχει τάση να τους ασκείται πιο εύκολα δίωξη, να τους επιβάλλονται πιο αυστηρές ποινές και να αντιμετωπίζονται πιο σκληρά μέσα στην φυλακή. Σίγουρα δεν είναι αυτή η εικόνα που είχαμε για τον σουηδικό «παράδεισο.»

Το μεγαλύτερο ειδησεογραφικό portal της χώρας το Local, αποκάλυψε πως απο το 2007 μέχρι σήμερα έχουν διπλασιαστεί τα sites με ξενοφοβικό περιεχόμενο.

Ακολούθησε μεγάλη έρευνα απο δύο έγκυρες σουηδικές εφημερίδες. Η Barometern-OT κυκλοφόρησε με τον τίτλο :

“Vi ar inte djur, vi ar manniskor,” δηλαδή «Δεν είμαστε ζώα, είμαστε άνθρωποι.» Το ίδιο έκανε και η μεγαλύτερη συντηρητική εφημερίδα της χώρας, η Svenska Dagbladet:

 “Vi bor samre an djur har”, σε απλά ελληνικά : «Εδώ ζούμε χειρότερα και απο τα ζώα.» Σχεδόν αμέσως οι συντάκτες δέχθηκαν απειλές για την ζωή τους.

Δεν είναι άλλωστε τυχαίο πως η άνοδος της ακροδεξιάς σε όλη την Ευρώπη δεν άφησε ανέγγιχτη και την Σουηδία. Το εθνικιστικό κόμμα υπό την ονομασία «Σουηδοί Δημοκράτες» κερδίζει διαρκώς έδαφος και οι τελευταίες δημοσκοπήσεις το θέλουν να είναι τρίτη δύναμη στην χώρα. Ο ηγέτης του, ο Τζίμι Ακεσον, ένας άνδρας λίγο πάνω απο τα τριάντα, μοιάζει περισσότερο με ανερχόμενο στέλεχος διαφημιστικής εταιρίας. Καταφέρνει όμως και πείθει μεγάλη μερίδα του πληθυσμού που μαστίζεται ήδη απο την ανεργία ότι οι μετανάστες και ιδιαίτερα οι μουσουλμάνοι είναι υπεύθυνοι για τα δεινά της χώρας και απαιτεί να μειωθεί η μετανάστευση κατά 90%.

Ζήτησα την άποψη του Henrik Samuelsson, αρχισυντάκτη του μεγαλύτερου σουηδικού πρακτορείου ειδήσεων, του ΤΤ (Tidningarnas Telegrambyra), ο οποίος δήλωσε στοHotDoc : «Η ανεργία είναι πολύ μεγαλύτερη απ΄ότι στο παρελθόν, γι΄αυτό αρκετοί σουηδοί βλέπουν ως απειλή τους μετανάστες που έρχονται κατά κύματα για να τους ανταγωνιστούν στην εργασία και να τους πάρουν, όπως θεωρούν, ακόμη και τα σπίτια.»

Η Σουηδία, όπως επισημαίνει ο ίδιος δέχεται πλέον πολλούς μετανάστες απο εμπόλεμες χώρες, όπως το Αφγανιστάν, το Ιράκ, την Σομαλία. Αυτοί οι άνθρωποι προσαρμόζονται δυσκολότερα σε σύγκριση με τους μετανάστες των περασμένων δεκαετιών. Για παράδειγμα, την δεκαετία του ’60 υπήρχαν ακόμη πολλές δουλειές για τους έλληνες, τους τούρκους και τους φινλανδούς των οποίων η κουλτούρα δεν φάνταζε τόσο ‘εξωτική’ όπως αυτή των σημερινών μεταναστών.

«Μια άλλη σημαντική παράμετρος,» τονίζει ο Henrik Samuelsson, «είναι ότι τα σπίτια στα προάστεια των μεγάλων πόλεων, που χτίστηκαν πριν απο περίπου 50 χρόνια έχουν ήδη παλιώσει και εγκαταλείπονται απο τους σουηδούς, με αποτέλεσμα να καταλαμβάνονται από μετανάστες, οι οποίοι όμως δεν έρχονται πλέον σε επαφή με τους ντόπιους.

Αντιθέτως, στο παρελθόν οι μετανάστες είχαν την ευκαιρία να συναναστραφούν με σουηδούς, να μάθουν την γλώσσα και τις συνήθειες. Με άλλα λόγια να αφομοιωθούν. Σήμερα είναι σαν να ζουν εθελοντικά σε γκέτο. Υπήρχαν όμως και περιπτώσεις που οι ίδιες οι αρχές τους έστειλαν σε πόλεις με άδεια σπίτια χωρίς να σκεφτούν αν υπάρχουν και δουλειές, έτσι δημιουργήθηκε η εντύπωση ότι ήρθαν για να εκμεταλευτούν το σύστημα πρόνοιας.»

Η φούσκα της σουηδικής οικονομίας

Στις αρχές της δεκαετίας του ’90 η Σουηδία αντιμετώπισε μια μεγάλη οικονομική κρίση που την οδήγησε στο να χάσει την εμπιστοσύνη των αγορών. Η κυβέρνηση τότε εφάρμοσε μια σειρά διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και κατάφερε να ανακτήσει την δυναμική στην οικονομία της χώρας, με αποτέλεσμα τώρα πολλοί να δοξάζουν το λεγόμενο «σουηδικό μοντέλο.» Το μυστικό είναι πως τα τελευταία χρόνια επιχειρήσεις και νοικοκυριά έλαβαν απο τις τράπεζες τεράστια χαμηλότοκα δάνεια, φθάνοντας όμως το ιδιωτικό χρέος στο 240% του ΑΕΠ. Μια βόμβα δηλαδή στα θεμέλια όχι πλέον μόνο της σουηδικής οικονομίας αλλά και ολόκληρης της Ευρώπης.

Μετά απ΄όλα αυτά, η Σουηδία θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως ένα κράτος σε σύγχιση. Πριν απο λίγο καιρό ο Guardian μάλιστα έγραφε : «Η Σουηδία που γνωρίζατε άλλαξε για πάντα.» Το θέμα είναι σε τι ακριβώς μεταμορφώθηκε.

Πηγή: hot.doc