wines

Portuguese Table Wines
Portugal possesses a large array of native varietals, producing an abundant variety of different wines. The wide array of Portuguese grape varietals contributes as significantly as the soil and climate to wine differentiation, producing distinctive wines from the Northern regions to Madeira Islands, and from Algarve to the Azores. In Portugal only some grape varietals or castas are authorized or endorsed in the Demarcated regions, such as:


          Vinhos Verdes - White castas AlvarinhoArinto (Pedernã),AvessoAzalBatoca,LoureiroTrajadura; red castas AmaralBorraçalAlvarelhãoEspadeiroPadeiro,PedralRabo de AnhoVinhão.
  Dão - Red castas Touriga Nacional, Alfrocheiro, Aragonez, Jaen e Rufete; White castas EncruzadoBicalCercial, Malvasia Fina, Verdelho.
 Bairrada - Red casts Baga, Alfrocheiro, Camarate, Castelão, Jaen, Touriga Nacional, Aragonez; white castas Maria Gomes, Arinto, Bical, Cercial, Rabo de Ovelha, Verdelho.
  Bucelas - White castas Arinto, Sercial e Rabo de Ovelha.
  Colares - Red casta Ramisco; White casta Malvasia
  Carcavelos - Red castas Castelão and Preto Martinho; White castas Galego DouradoRatinho, Arinto.
 Setúbal - Red casta Moscatel Roxo; white casta Moscatel de Setúbal.
  Alentejo - Red castas Alfrocheiro, Aragonez, Periquita1, Tinta Caiada, Trincadeira, Alicante BouschetMoreto; White castas Antão Vaz, Arinto , Fernão Pires, Rabo de Ovelha, Roupeiro
 Algarve - Red castas Negra Mole, Trincadeira, Alicante Bouschet, Aragonez , Periquita; White castas Arinto, Roupeiro, Manteúdo,Moscatel GraúdoPerrum, Rabo de Ovelha.
  Madeira - Red castas Bastardo, Tinta, Malvasia Cândida Roxa, Verdelho Tinto e Tinta Negra; white castas Sercial, Malvasia Fina (Boal), Malvasia Cândida, Folgasão (Terrantez), Verdelho.
The appellation system of the Douro region was created nearly two hundred years before that of France, in order to protect its superior wines from inferior ones. The quality and great variety of wines in Portugal are due to noble castas, microclimates, soils and proper technology.
  Quality Wine Produced in a Specific Region (QWPSR) or VQPRD - Vinho de Qualidade Produzido em Região Demarcada
 These are the most protected wine and indicates a specific vineyard, such as Port Wine, Vinhos Verdes, and Alentejo Wines. These wines are labeled D.O.C. (Denominação de Origem Controlada) which secures a superior quality.
 Wines that have more regulations placed upon them but are not in a DOC region fall under the category of Indicação de Proveniência Regulamentada (IPR, Indication of Regulated Provenance)
  Regional Wine - Vinho Regional Carries with it a specific region within Portugal.
Table Wines - Vinho de Mesa carries with it only the producer and the designation that it's from Portugal.
  Vinho Verde is produced from grapes which do not reach great doses of sugar. Therefore, Vinho Verde does not require an aging process. Vinho Verde wines are now largely exported, and are the most exported Portuguese wines after the Port Wine. The most popular variety in Portugal and abroad are the white wines, but there are also red and more rarely rosé wines. A notable variety of Vinho Verde is Vinho Alvarinho which is a special variety of white Vinho Verde, the production of Alvarinho is restricted by EU law to a small sub-region of Monção, in the northern part of the Minho region in Portugal. It has more alcohol (11.5 to 13%) than the other varieties (8 to 11.5%).
  Douro wine (Vinho do Douro) originates from the same region as port wines. In the past they were considered to be a bitter tasting wine. In order to prevent spoilage during the voyage from Portugal to England, the English decided to add a Portuguese wine brandy known as aguardente. The first documented commercial transactions appearing in registries of export date as far back as 1679. Today's Douro table wines are enjoying growing favor in the world, maintaining many traits that are reminiscent of a port wine.
  Dão wine is from the Região Demarcada do Dão, a region demarcated in 1908, but already in 1390 there were taken some measures to protect this wine. The Dão Wine is produced in a mountainous region with temperate climate, in the area of the Mondego and Dão Rivers in the north region of central Portugal. These mountains protect the castas from maritime and continental influences.
  Bairrada wine, is produced in the Região Demarcada da Bairrada. The name "Bairrada" is from "barros" (clay) and due to the clayey soils of the region. Although the region was classified in 1979, it is an ancient vineyard region. The vines grow exposed to the sun, favouring the further maturity of the grapes. The Baga casta is intensely used in the wines of the region. The Bairrada region produces table, white and red wines. Yet, it is notable for its sparkling natural wine: the "Conde de Cantanhede" and "Marquês de Marialva" are the official brands for this wine.
  Alentejo wine is produced from grapes planted in vast vineyards extending over rolling plains under the sun which shines on the grapes and ripens them for the production.
  Colares wine is type of wine produced in sandy soils outside Lisbon between the foothills of Sintra and Roca Cape. Because of Lisbon's urban sprawl, the lands available for vineyards became so small, that the demands has always been higher than the production, making it one of the most expensive Portuguese wines.














Port
A glass of tawny port. Port wine vines need to grow in schist rich soil and require a specific micro-climate. It is produced through a unique vinification method. The red varietals are the most common. The wine is produced in the beautiful landscape of the Douro Valley in Alto Douro region, a region that is classified as World Heritage by UNESCO. The wine is exported from the city of Porto, thus acquiring the name porto (or "port" in English-speaking countries). There are several varieties of port wine: some of the most popular are the tawny, white, ruby, and Late Bottled Vintage (L.B.V.).

Moscatel wines 
Moscatel is a liqueurous wine from the Setúbal Peninsula. Although the region has produced wines since the dawn of nationality, it was in 1797 that the wines of Setúbal were first mentioned. There is another variety of Moscatel wine, the "Moscatel de Favaios", in the Região Demarcada do Douro, it is made from a different casta, and the "Galego" (white), while Moscatel Roxo is made upon a casta with the same name as the wine.

Some Portuguese wine terms
  Adega: Winery
 Branco: White
  Casta: Grape variety
  Colheita: Vintage year
 Espumante: Sparkling wine
  Garrafeira: A reserva red wine aged at least two years in a barrel and one year in a bottle; a white wine aged at least six months in a barrel and six months in a bottle.
  Maduro: mature (in opposition to verde). Mature wines are Portuguese wines produced in all regions except the ones produced in Vinho Verde region, due to that, the term "maduro" rarely appears on bottles.
  QuintaVineyard
  Reserva: Superior quality wine of a single vintage
  Seco: Dry
 Tinto: Red
  Verde: green (in opposition to maduro). Wines produced in Vinho Verde region with a distinctive method.
  Vinho: WineExportWine has been one of the most noted Portuguese exports. The country is the seventh largest exporter of
Portuguese Wine GuidePortugal is one of the most renowned producers of wine in the world, but its reputation is based not on table wine, but on the fortified wines of Port and, less so, Madeira. But Portugal also produces a few excellent table wines, particularly in the north of the country. There is an eclectic mix of grape varieties, and undoubtedly the leader of the pack is the Touriga Nacional. This grape is the basis for fine Ports and the red wines of the Douro, as well as having an increasing presence in many other regions.

The regions are classified, as they are in many other European wine-producing nations, so that appropriate regulations may be laid down. The main regions are referred to as
Denominaçâo de Origem Controlada (DOC).

Northern Portugal
In the north is the 
Douro DOC, situated around the river of the same name. The Douro enters Portugal from Spain, where it is known as the Duero, and is home to the vineyards of the Ribera del Duero. Full bodied, meaty, complex reds can be produced here.
My top wines: Quinta do Crasto (especially the Touriga Nacional and Reserva), Redoma, Barca Velha, Quinta do Côtto.

Nearby is 
Dâo, very much an up and coming region for good value, full bodied reds, and even a few white wines. Wines from single quinta estates are, as always, likely to be of higher quality.
My top wines: Quinta Fonte do Ouro, Quinta dos Roques, Quinta de Saes, Quinta das Maias, Porta dos Cavalheiros.

Also nearby is 
Bairrada, another DOC producing a few good value red wines, although they are of less significance than those coming from the Douro and Dão. Bairrada has the dubious honour of being one of the main sources of grapes for Mateus Rosé, a medium sweet carbonated wine which graces supermarket shelves the world over.
My top wines: Quinta do Riberinho is the only estate that has ever impressed.

Also in the north is 
Vinho Verde, a region producing red and white wines which can offer some pleasant drinking from quality minded producers. Most offerings, however, are dire, so choose carefully. The wine has a slight spritz which was once due to a slight secondary refermentation, but unfortunately in modern times this is much more likely to be carbon dioxide added just before bottling.
My top wines: Quinta do Azevedo.

Getting Serious - PortThe table wines of Portugal are frequently very good value, with a smattering of producers that are turning out excellent wines. The fortified wines of the Douro are, however, unrivalled. They are much imitated, with similar styles emanating from the southern vineyards of France, California and Australia, but they are never equalled, and certainly not bettered.

Port is basically wine fortified with brandy spirit. This is added prior to the natural cessation of fermentation, so the wine is always sweet, as the addition of the strong alcohol kills the yeast converting the sugar into alcohol (the process of fermentation). The eventual alcohol content is still high, however (typically 20%), thanks to the brandy that has been added. Most Port is red, although some firms also produce a small amount of white Port.

Since the 18th century there has been a strong British presence in the Douro, as this was where British drinkers sourced their wines following the deterioration in relations between Britain and France at this time. The firm red wines of the region were bolstered up and protected with brandy before the sea journey north, and thus Port as a wine style was born. Or so the story goes.

Styles of Port 

Vintage PortPort vintages are declared depending on the quality of the vintage, some houses declaring much more frequently than others. In general, though, a vintage is declared about three times each decade. A declared vintage means that the Port house feels the wine is of the necessary quality to age well in bottle. The wines see up to two years in oak, but then do the rest of their ageing in the bottle. They may need upwards of fifteen years before they are ready, and may last for decades more. This is the finest quality level of Port.

Single Quinta Port: Most houses have quintas (vineyards) where they source their best fruit. In non-declared years they will release the wine from the quinta as a single quinta wine. These wines can be excellent value, frequently close to vintage quality.

Late Bottled Vintage Port: Good Port houses still produce good LBV wines. Such wines have been aged in wood for longer than Vintage Port, four years in total, or five years for a Traditional LBV. This prolonged ageing results in a wine ready to drink at a younger age.

Tawny PortWine aged in oak for a long time, resulting in a tawny colour. The age will be stated on the label, frequently ten or twenty years, less often thirty or even forty years.

White Port: A heavy aperitif wine, varying in style, often with a hint of oxidation.

Other styles: Ruby is a young and simple style. Vintage Character is a Port blended to resemble a vintage wine (often unsuccessfully in my opinion), and Crusted Port is a blend of several Vintage Character Ports.

Port - my top winesFonsecaTaylorsQuinta do NovalWarresDowsGrahams, Niepoort. Good value comes from the single quinta wines of these companies, but also from Quinta do Vesuvio, Gould Campbell, Smith Woodhouse, Sandeman, and others

Getting Serious Again - MadeiraThe island of
 Madeira is a small outpost of Portugal off the west coast of Africa, which produces a fortified wine based on the Sercial, Verdelho, Bual and Malmsey grapes. It is made in a similar style to Port, with the addition of grape spirit causing cessation of fermentation. An additional feature, however, is the heating of the wine, at perhaps 50ºC, for about six months. This practice apparently stems from (another wine fable coming up) the improvement in the wine noted when it was transported on long sea journeys through hot climates in the 17th century. Heating the wine, together with exposure to oxygen, oxidises and stabilises it. As a result, Madeira is a long lived wine, with vintages from the early 20th and late 19th centuries drinking well at present.
My top wines: Henriques & Henriques, Madeira Wine Company, Blandy.

VintagesThe most recently declared Port vintage was 2000, a vintage of excellent quality. Other Port vintages of note include 1997, 1994, 1991, 1987 (generally not declared but there are some excellent single quinta wines), 1985, 1983, 1977, 1975, 1970, 1967, 1966, 1963, 1960, 1955, 1948, 1947, 1945.




Tα δέκα κρασιά που πρέπει οπωσδήποτε να δοκιμάσεις στη ζωή σου 
Κάνουμε πραγματικότητα την απόλυτη οινική φαντασίωση: δοκιμάζουμε μέσα σε λίγες ώρες, το ένα μετά το άλλο, τα δέκα πιο μυθικά, περιζήτητα σπανιότερα, ιστορικότερα και βάλε κρασιά της υφηλίου. Μια γευσιγνωσία pure gold!

Romanee-Conti / Βουργουνδία
Το ακριβότερο κομμάτι γης στον κόσμο θεωρείται η κεντρική πλατεία του Τόκιο. Το δεύτερο πιο ακριβό είναι τα 1,81 εκτάρια του Romanee-Conti, στο ήσυχο χωριουδάκι Vosne! Το Bel Air στην Καλιφόρνια έρχεται μόλις τρίτο. Αυτά μου διηγούνταν ο Κωνσταντίνος Λαζαράκης, ενώ δοκιμάζαμε αυτό το σούπερ σπάνιο κρασί στη γευσιγνωσία του ΕY στο "Αριστερά-Δεξιά". Ποτέ δεν ξεπερνάει τις 7.000 φιάλες το χρόνο, ενώ υπάρχουν χρονιές που φτάνει μόλις τις 4.000. Πολλοί, λόγω της σπανιότητας του, αναρωτιούνται αν όντως υπάρχει. Ναι, υπάρχει, αλλά είναι πανάκριβο. Η καταπληκτική χρονιά του 85 δώδεκα χρόνια μετά έφτασε να πουλιέται πάνω από 1.000.000 δρχ./φιάλη, ενώ για το Romanee-Conti του 90 σημειώθηκε η υψηλότερη τιμή εκκίνησης πωλήσεων με 3000 ευρώ/φιάλη. Κάτι τρέχει, λοιπόν, σε αυτό το κομμάτι γης που παράγει το πιο αριστοκρατικό, το πιο πυκνό κρασί από Pinot Noir στον κόσμο. Ο πλούτος των γεωλογικών διεργασιών που διαδραματίζονται είκοσι μέτρα κάτω από αυτόν τον αμπελώνα-γραμματόσημο είναι ένας βασικός παράγοντας (οι τουρίστες που τον επισκέπτονται κλέβουν πέτρες για ενθύμιο). Τα υπόλοιπα γίνονται στον τρύγο και στην οινοποίηση. Πριν τα σταφύλια σπάσουν για την οινοποίηση, ελέγχουν δρακόντεια κάθε τσαμπί και πετούν χωρίς δεύτερη κουβέντα οτιδήποτε είναι χτυπημένο, ανώριμο ή σάπιο. Και μη νομίζετε ότι αυτό το πανάκριβο, μεγαλειώδες, κρασί φτιάχνεται σε πύργους-παλάτια όπως τα μεγάλα chateaux του Μπορντό. Οι εγκαταστάσεις εδώ είναι πολύ πιο απλές και διακριτικές.
Γευσιγνωσία Romanee-Conti 1997
Μια εκπληκτικά ορμητική. ζαχαρωμένη, μελένια "μύτη" με υ-πέ-ρο-χα, ολοζώντανα, φρεσκοκομμένα φρούτα (κεράσια, αγριοφράουλες, βύσσινα). Το σχετικά βαθυκόκκινο χρώμα πιστοποιεί ότι το 97 είναι μεγάλη χρονιά και το «στόμα» το επιβεβαιώνει. Οι ταννίνες του κρασιού έχουν φοβερή ποιότητα και η Οξύτητά του το εξοπλίζει για πραγματικά μακρόχρονη παλαίωση. Σου δείχνει, αν και τριών μόλις χρόνων, ότι έχεις να κάνεις με το απόλυτο κρασί. 
Βαθμολογία: 99/100 
Fonseca - Vintage Port / Πορτογαλία
Μένεις σύξυλος μπροστά σε αυτόν το μονόλιθο της «Οδύσσειας 2001» του Άρθουρ Κλαρκ, μεταμορφωμένο σε κρασί, και μάλιστα στην ειδική περίπτωση Porto χρονιάς (vintage). Ο λόγος, για το καταπληκτικό Fonseca 1994, που το «Wine Spectator» έχρισε πρώτο κρασί στη λίστα του Τορ-100 το 1997, με ένα ολοστρόγγυλο 100/100 -από τότε η τιμή του στην Αμερική τουλάχιστον έχει τριπλασιαστεί (περίπου 140 δολάρια). Μιλάμε για το τέλειο Porto, εφάμιλλο των θεϊκών χρονιών του 70 και του 77 που είχα δοκιμάσει σε μια ειδική γευσιγνωσία του Ινστιτούτου Master of Wines στο Λονδίνο, πριν από μερικά χρόνια. Μερικοί μάλιστα φτάνουν να λένε ότι είναι η καλύτερη σοδειά Porto μετά το φοβερό 1963. Τι έχει όμως και είναι τόσο καλό; Ένα εκπληκτικά πυκνό άρωμα φρούτων του δάσους με το μελάνι τους, ένα σχεδόν εξωτικό συνδυασμό εξαιρετικών ταννινών (που σε κάνουν να «μασάς» το κρασί όσο κανένα άλλο) ντυμένων με μια βόμβα λαμπερού φρούτου, και γεύση που διαρκεί... εις το διηνεκές. Όλα αυτά, μαζί με το βαθύτατο μελανί χρώμα του, το μετατρέπουν στο μονόλιθο που σας έλεγα. Ο Οίκος Fonseca είναι ένας από τους τρεις καλύτερους που φτιάχνει Porto, και φυσικά παμπάλαιος. Σήμερα, παρότι η τεχνολογία του ανοξείδωτου ατσαλιού έχει αναδειχθεί δικαίως σε βασικό παράγοντα βελτίωσης της ποιότητας του σύγχρονου κρασιού, οι Fonseca επιμένουν στην παραδοσιακή τεχνική του πατήματος των σταφυλιών με τα πόδια μέσα σε πατητήρια από γρανίτη, γιατί αυτό δίνει τελικά πολύ καλύτερο κρασί στην περίπτωση τους.

Γευσιγνωσία Fonseca Vintage Port 1994

Χρώμα πιο μαύρο και από το μαύρο. Μια βόμβα φρούτου βουτηγμένη στο μελάνι, που καταφέρνει να κρύψει το υψηλόβαθμο αλκοόλ. Εξωφρενικό, απίστευτο βάθος αρωμάτων, που θυμίζουν πικραμύγδαλο, φράουλα, ζαχαρωμένο μήλο, συμπυκνωμένα φρούτα και μελιτζανάκι (γλυκό του κουταλιού) ανάμικτο με σύκο. Στο στόμα είναι εξίσου εκπληκτικό, με ταννίνες που του παρέχουν (μέσα από τη ζάχαρη και την αλκοόλη) όση στυφάδα χρειάζεται για να ισορροπήσει. Το δεύτερο στοιχείο ισορροπίας το δίνει η σωστή δόση Οξύτητας, που μαζί με τις ντυμένες στο φρούτο ταννίνες ισοσταθμίζουν γλύκα και αλκοόλη. Το ξεχνάς για δέκα τουλάχιστον χρόνια και μετά βλέπουμε...
Βαθμολογία: 97,4/100
Vega - SiciliaEGA «Unico» / Ισπανία
Δεν πρόκειται απλώς για το καλύτερο ισπανικό κρασί το Vega-Sicilia είναι ένας μύθος, που η απόκτησή του δεν είναι μόνο θέμα χρημάτων. Χρειάζεσαι φιλίες, ή, για να το πούμε αλλιώς, πρέπει να είσαι δικτυωμένος με ανθρώπους που σε εκτιμούν, για να βρεις μερικές φιάλες. Από το ξεκίνημα της καριέρας του, το 1915, γύρισε την πλάτη στην ορθόδοξη εμπορική πολιτική: το έφτιαξαν για έναν εργένη κοσμοπολίτη, τον Luis Herrero, διοργανωτή σαφάρι στην Αφρική, που το έβαλε στο CIay Pigeon Shooting CIub και το χάριζε σε αριστοκράτες φίλους του. Ακόμη και σήμερα είναι εξαιρετικά σπάνιο και παράγεται μόνο στις πολύ καλές χρονιές. Στενή επαφή μαζί του καταφέρνουν να έχουν μόνο Σπανιόλοι πολυεκατομμυριούχοι και Δυτικοί συνάδελφοί τους. Αδιαφορώντας για τις γευστικές και οινολογικές εξελίξεις, το Vega-SiciIia συνεχίζει να παράγεται με μυστηριώδεις, αλχημικές παλαιώσεις που κρατούν εmά ολόκληρα χρόνια, με εναλλαγές ανάμεσα σε μεγάλα και μικρά, καινούργια και παλιά, δρύινα βαρέλια. Και στον αμπελώνα του όμως τα αμπέλια (tinto fino, cabernet sauvignon, merIot, maIbec, ακόμα και ελάχιστο άσπρο aIbillo για το μπουκέ), κατά παράβασιν των σύγχρονων οινολογικών ηθών που τα θέλουν να υψώνονται ψηλά, σχεδόν σέρνονται στη γη. Πολλοί, δεδομένης της υψηλής του τιμής, το κριτικάρουν λέγοντας ότι έχει μια σνομπ πελατεία που το προτιμά για τα ελαττώματά του. Ποια ελαττώματά, όμως; Είχα τη σπάνια τύχη να δοκιμάσω τον Οκτώβριο τέσσερις παλιές χρονιές του (1990, 1982, 1970 και 1942) στο SaIone dei Gusto του SIοw Food, στο Τορίνο. Το κρασί δεν παίζεται. Είναι μια βόμβα συμπυκνωμένων φρούτων (μύρτιλα, μούρα, δαμάσκηνα) που σκάζει στο στόμα σου μόλις το πιεις. Κι από κοντά, νιώθεις να σου τρίβουν τα ούλα με την ευγενέστερη μαύρη σοκολάτα που έχεις δοκιμάσει. Βάλτε στο παιχνίδι του κόσμου τα γλυκά μπαχαρικά, το κακάο, το πολύτιμο ξύλο, τη βανίλια, ενώστε τα με μια γεύση υπερ-γεμάτη, θερμή, λίγο ρουστίκ και γενναιόδωρη, συνυπολογίστε και την ατέλειωτη επίγευση, και έχετε μια ιδέα τού τι εστί Vega-SiciIia. Η χρονιά του 1970 ήταν απλώς ένα υπέροχο «μωρό» 30 ετών(!), ενώ του 1942 ήταν σαν καλοστεκούμενος Κλιντ Ίστγουντ. Ακόμη πιο σπάνιο είναι το sρeciaI Riserνa, όπου συγκεντρώνουν και ανακατεύουν το καλύτερο κρασί από διάφορες χρονιές. Για να το αγοράσετε, απευθυνθείτε στην ίδια την εταιρεία, στην Ισπανία (τηλ. 0034-916-310913). Η χρονιά του 1990 κοστίζει 150 ευρώ και του 1970 κοστίζει 350 ευρώ, αλλά σε διπλή φιάλη magnum. 

Γευσιγνωσία Vega-SiciIia «Unico» 1970 (φιάλn magnum)

Ένα εκπληκτικό κρασί με σχεδόν ανεξήγητη νεότητα. Είναι τριάντα ετών και το χρώμα του δεν έχει ακόμη κιτρινίσει. Μοσχοβολά υπέροχη και πλούσια βανίλια, ενωμένη τέλεια με ένα πυκνό άρωμα δαμασκηνόπαστου. Μαζί με σοκολάτα και κακάο το κρασί θυμίζει, κι ας μην είναι, Porto. Το «στόμα» επιβεβαιώνει ένα κρασί με μεγάλο στιλ. Οι ταννίνες του, υπέροχες, είναι βελούδινες και ντυμένες μαύρη σοκολάτα το φρούτο σιροπάτο η δύναμη και η πληρότητα, μεγάλες. Ένα μωρό τριάντα ετών με φοβερό δυναμισμό. (Το κρασί αυτό δοκιμάστηκε από τον Δ. Αντωνόπουλο, που το βαθμολόγησε).
Βαθμολογία: 96/100
Chateau Mouton - Rothschild / Μπορντό
Περισσότερο και από ένα εξαιρετικό κόκκινο κρασί, το Mouton-Rothschild είναι ένα εντελώς συμβολικό όνομα για το Μπορντό. Το 1973 κατάφερε να σπάσει το κατεστημένο της «αξιολάτρευτης κλίκας» των τεσσάρων premier grand cru και να ανέβει ως πέμπτο δίπλα στα Latour, Lafite, Margaux και Haute-Brion. Πίσω από αυτό το success story βρίσκεται μια ιδιοφυία, που, φτάνοντας το 1925 ως νεαρός δανδής στο Μπορντό, έφερε τα πάνω κάτω στη Μέκκα του κρασιού. Ο βαρόνος Philippe de Rothschild τίναξε στον αέρα την καταδυνάστευση των παραγωγών από τους οινέμπορους (negociants) και πέτυχε πρώτος αυτός να εμφιαλώνεται το φοβερό κρασί του μέσα στο chateau. Το Mouton-Rothschild όμως έγινε διάσημο σύμβολο κυρίως για κάτι άλλο: σε μια αποθέωση μεγαλοφυούς μάρκετινγκ, συνδυασμένου με καλό γούστο και ευαισθησία για την Τέχνη, έπεισε μερικούς από τους μεγαλύτερους ζωγράφους του αιώνα να στολίσουν με έργα τους την ετικέτα του κρασιού του. Πικασό, Νταλί, Μπρακ, Ματίς, Σαγκάλ, Κοκτό, Γουόρχολ και πολλοί άλλοι μετέτρεψαν το υπέροχο αυτό κρασί σε collectors item. Ο Βαρόνος δεν είναι πια μαζί μας, την ιστορία του μεγάλου κρασιού του όμως συνεχίζει η κόρη του Philippine (cult, ευγενική προσωπικότητα στο παγκόσμιο οινικό στερέωμα). Η επίσκεψη στον πανέμορφο πύργο στο Pauillac θεωρείται από τα «πρέπει» μιας εκδρομής στο Μπορντό, και παρέχει την ευκαιρία να δεις το εξαιρετικό μουσείο κρασιού, γεμάτο σπάνια αντικείμενα. Όσο για το ίδιο το Mouton-Rothschild, πείτε το επιτομή του Cabernet Sauvignon a la francaίse με τη βελούδινη δύναμή του, και είστε μέσα.

Γευσιγνωσία Chateau Mouton-Rothschild 1995

Χρώμα σαν «μαύρη τρύπα». Αρώματα εξαιρετικά πυκνά: μικρή βόμβα κόκκινων φρεσκοσπασμένων φρούτων (μύρτιλα, κασίς) με τα μελάνια τους, αλλά και τα τυπικά (γραφίτης και ξύλο κέδρου) του Καμπερνέ. Είναι νωρίς ακόμη για μεγάλη πολυπλοκότητα, έχει όμως τα ατού (φινέτσα, ισχύ και βάθος) για να την πετύχει. Το στόμα του, «θερμό» από το αλκοόλ, εξαιρετικά πλούσιο, με εντυπωσιακές ταvvίνες, μοιάζει με βελούδινη γροθιά. Χρειάζεται χρόνο για να γίνει χάδι. Τεράστια (ντυμένη με φρούτο) επίγευση, και στόφα ντίβας.
Βαθμολογία: 93,8/100
Grange / Αυστραλία
Το καλύτερο κρασί του νοτίου ημισφαιρίου της Γης, που χτυπάει στα ίσα ένα από τα πέντε μεγάλα ονόματα του Μπορντό. Για να καταλάβετε πόσο περιζήτητο είναι, μία από τις ελάχιστες διαθέσιμες φιάλες της πρώτης σοδειάς που οινοποιήθηκε (του 1951), πουλήθηκε το 1988 σε μια δημοπρασία γύρω στο 1.800.000 δρχ. Σήμερα, μη σας φανεί παράξενο αν άγγιζε τα 5 εκατομμύρια. Θέλετε να μάθετε πώς παραληρούν οι διάσημοι οινοκριτικοί όταν μιλούν για αυτό; Ιδού: «Το ένα και μοναδικό grand cru του νοτίου ημισφαιρίου», λέει ο Hugh Johnson «glorious wine», γράφει ο γκουρού του κρασιού στην Αυστραλία, James Halliday το Mouton-Rothschild, το Hermitage La Chapelle και το Romanee-Conti, όλα μαζί σε μία φιάλη Grange του 1977», λέει ο Βρετανός ΟΖ Clarke. Κι όμως, χρειάστηκαν δέκα χρόνια για να μεταμορφωθεί το ασχημόπαπο σε κύκνο. Ο δημιουργός του, Max Shubert, το έκρυβε τα πρώτα τέσσερα-πέντε χρόνια από τα αφεντικά του της αξιοσέβαστης οινοποιίας Penfolds. Σε μια Αυστραλία που ήταν «πνιγμένη» τρόπος του λέγειν, εκείνα τα χρόνια στο απλό βιομηχανικό κρασί, το Grange φάνταζε τόσο παράξενο όσο ένα UFO. Από τη χρονιά του 1955 όμως άρχισε η καθιέρωση. Πρόκειται για ένα εντυπωσιακό κρασί φτιαγμένο κυρίως από την ποικιλία Syrah, που ανάλογα με τη χρονιά τής προσθέτουν μέχρι 15% το πολύ Cabernet Sauvignon. Είναι εκπληκτικός ο πλούτος και η γευστική του ισορροπία, ανάμεσα στους μεγατόνους νοστιμότατων ταννινών, οξύτητας και αλκοόλ. Ένα κρασί τόσο πυκνό, που πολλοί διατείνονται ότι δεν χρειάζεσαι ποτήρι, αλλά μαχαίρι και πιρούνι για να το πιεις! Εντυπωσιακός είναι επίσης ο τρόπος που συνδυάζουν το φρούτο του σταφυλιού με το αμερικανικό βαρέλι, το οποίο έχει ως σήμα κατατεθέν το άρωμα της καρύδας. Συνήθως θέλει είκοσι χρόνια για να φτάσει στο απόγειό του. Στην Ελλάδα θα εισαχθεί για πρώτη φορά την Άνοιξη. Μέχρι τότε, μπορείτε να το αγοράσετε στο Λονδίνο από την Κάβα Oddbins (το «1997» κοστίζει 99 λίρες).

Γευσιγνωσία Grange Penfolds 1996

Το χρώμα του δείχνει να καταπίνει κάθε απόχρωση: πραγματική "μαύρη τρύπα". Αρώματα μενεξέ, πίσσας, ακακίας, κόκκινων φρούτων, βατόμουρου σε ζελέ, σκίνων, βύσσινου, σάρκας δαμάσκηνου, μούρων, πιπεριού, ιωδίου και βανίλιας, σε ένα εντελώς πρωτότυπο συνδυασμό: μια αληθινή βόμβα φρούτου που παρασέρνει με την ορμή της όποιον τολμήσει να πλησιάσει τη μύτη του. Στο στόμα είναι πολύπλοκο και πυκνό, με έντονη γλύκα που ισοσταθμίζεται από τις φοβερές του ταννίνες (έχουν τη δύναμη γροθιάς του Κάσιους Κλέι, ντυμένης με πολλά στρώματα βελούδου). Εν τέλει ένας ογκόλιθος γεύσης, με απίστευτο πλούτο και δομή, ένα κρασί που το «μασάς».
Βαθμολογία: 93,4/100
Chateau d Yquem / Μπορντό
Αν η συχνή κατανάλωση του Petrus απαιτεί δήλωση δισεκατομμυρίου στην Εφορία, για το Yquem αρκούν τρεις-τέσσερις φορές λιγότερα χρήματα. Ή, για να το πούμε σε τιμές φιαλών, όταν το Petrus 89 κοστίζει 1.000 δολάρια στην Αμερική, το Yquem της ίδιας χρονιάς κοστίζει μόνο 350 δολάρια, και θα ζήσει, παρακαλώ (για όποιον έχει την υπομονή να το περιμένει) τουλάχιστον για έναν αιώνα. Χωρίς να θέλω να μειώσω το Petrus, δεν υφίσταται πάντοτε η αναλογία ποιότητας/τιμής σε αυτή τη ζωή: πολλά πράγματα είναι υπερτιμημένα. Όταν όμως μιλάμε για Yquem, αναφερόμαστε στο πιο πυκνό κρασί του κόσμου και φυσικά στο απόλυτο λευκό γλυκό κρασί. Από κάθε αμπέλι βγαίνει μόνο ένα ποτήρι κρασί κάθε χρόνο(!!!) ή, για να το πούμε αλλιώς, 3,5 φορές λιγότερο από την ήδη περιορισμένη παραγωγή του μυθικού Romanee-Conti. Τα τρυγημένα σταφύλια του Yquem είναι πολύ διαφορετικά απ ότι έχει τύχει να δείτε μέχρι σήμερα. Ζαρωμένα και εκ πρώτης όψεως κακάσχημα, κρύβουν μέσα από τη φλούδα τους ένα απίστευτο νέκταρ, αληθινό ελιξίριο νεότητας. Η εμφάνισή του οφείλεται σε μια παραξενιά της φύσης: ένας μυστήριος μύκητας, ονόματι Botrytis Cinerea, επιτίθεται στις ρώγες όταν βρει -ζέστη και πολλή υγρασία- και απομυζά το χυμό τους. Το αποτέλεσμα είναι υπερσυγκέντρωση σακχάρων, αρωμάτων και αλκοόλ μέσα στις σταφιδιασμένες πλέον ρώγες. Οι 120 έμπειροι τρυγητές -γυναίκες ως επί το πλείστον- θα περάσουν από πέντε έως έντεκα φορές στα αμπέλια για να τις μαζέψουν μία μία! Ύστερα θα παλαιώσει για τριάμισι χρόνια σε καινούργια βαρέλια, πριν μπει στα μπουκάλια για περαιτέρω ωρίμανση. Λένε ότι το Yquem έχει τέτοιο σφρίγος, που δεν αξίζει να το ανοίξεις πριν περάσουν δέκα χρόνια. Είχα την τύχη να δοκιμάσω φέτος την εκπληκτική χρονιά του 1945 και τα έχασα από την πολυπλοκότητα και τη γοητεία των αρωμάτων του. Ωστόσο, ακόμα και στις φτωχές χρονιές είναι θαύμα. Η οχυρωμένη φάρμα του Yquem στέκεται ψηλότερα από κάθε άλλη στο Sauternes, όντας δημοφιλής στους κύκλους των οινόφιλων τουριστών που θέλουν να αγγίξουν το μύθο.

Γευσιγνωσία Chateau d Yquem 1991

Χρυσαφί λαμπερό χρώμα με ανεπαίσθητες πράσινες ανταύγειες, που μαρτυρούν ότι είναι φρέσκο. Πυκνό χαρακτηριστικό άρωμα «ευγενούς σήψης» (πολύ ώριμο βερίκοκο και ροδάκινο), μέλι, κερί, μανταρίνι, βανίλια, ξηροί καρποί, μαρμελάδα, καμένη ζάχαρη, ζαμπαγιόν, κρεμ μπριλέ με νύξεις δυόσμου - άσπρου πιπεριού και φλούδες πράσινου λεμονιού αρωματική μυσταγωγία. Υψηλή γευστική πυκνότητα (χωρίς πάντως να φτάνει σε υπέρτατη συμπύκνωση για τα δεδομένα του κρασιού), έξοχη ισορροπία γλύκας/οξύτητας και πολύ μεγάλη αρωματική διάρκεια στο στόμα, με μια ανεπαίσθητη πικράδα. Χρειάζεται παλαίωση.
Βαθμολογία: 93,4/100
Montrachet / Βουργουνδία
«Το Montrachet πρέπει να το πίνεις γονατιστός και με βγαλμένο το καπέλο...», έλεγε ο Αλέξανδρος Δουμάς. Δεν έπασχε από κρίση ευλάβειας ή δουλοπρέπειας ο Γάλλος μέγας Αλέξανδρος, εξέφραζε απλώς τα συναισθήματά του για ένα κρασί που όλοι οι ειδικοί ή ψαγμένοι οινόφιλοι παραδέχονται ότι είναι απλώς το καλύτερο λευκό ξηρό στον κόσμο! Στο διασημότερο grand cru της «λευκής» Βουργουνδίας, το Chardonnay φτάνει στο απόγειό του με τόσο κομψό τρόπο που το ζηλεύουν οι κορυφαίοι Αυστραλοί και Αμερικανοί οινοπαραγωγοί. Είναι ένα κρασί πολύ δυνατό, που απαιτεί στις πολύ καλές σοδειές μία δεκαετία τουλάχιστον για να φτάσει στο ζενίθ του. Τότε περιγράφεται σαν ένα ποίημα ισορροπίας ανάμεσα στο εύρος και τη φινέτσα των αρωμάτων του: το στόμα γεμίζει από πάσης φύσεως ξηρούς καρπούς βουτηγμένους σε ένα απίθανο μέλι και πασπαλισμένους με γλυκά μπαχαρικά, και σοφιστικέ, πολύ ντελικάτες, νότες ορυκτών. Ο άψογος συνδυασμός του Chardonnay, που έχει εγκλιματιστεί τέλεια εδώ και δεκαπέντε αιώνες στο έδαφος του Montrachet, με ένα προχωρημένο know how αιώνων οδηγεί σε αυτό το διαμάντι Τα οκτώ μόλις εκτάρια του περιζήτητου grand cru του Montrachet τα βλέπει διαρκώς ο ήλιος, από το λυκαυγές μέχρι το λυκόφως, και το Chardonnay ωριμάζει τέλεια και δίνει υψηλόβαθμα κρασιά. Ένα ακόμη δείγμα του μεγαλείου του και ταυτόχρονα εξαίρεση στο γενικό κανόνα πόσης των λευκών κρασιών είναι ότι το Montrachet θέλει θερμοκρασία δωματίου (18°C περίπου) για να ξεδιπλώσει όλο το βελούδο του στον ουρανίσκο. (Στη γευσιγνωσία το δοκιμάσαμε κρύο και έχανε σχεδόν το 40% του δυναμικού του). Διαλέξαμε την ετικέτα του ονομαστού για το Montrachet Οίκου Chartron et Trebuchet και κάναμε διάνα πέφτοντας σε ένα υπέροχο κρασί.

Γευσιγνωσία Montrachet Grand Cru 1997 Chartron et Trebuchet

Χρώμα λαμπερό χρυσαφί. Η «μύτη» του είναι έντονα ισχυρή και απρόσμενα εξελιγμένη, γεμάτη αρώματα ξηρών καρπών (φουντούκι, καβουρδισμένο αμύγδαλο σε μαντολάτο) μελιού, καφέ, καμένης ζάχαρης, βανίλιας, λουλουδιών, και ακολουθούν βερίκοκο και γιαρμάς. Στο ποτήρι, για περισσότερο από δύο ώρες, συνεχίζει να διαχέει απτόητο τα αρώματά του. Ατσάλινη η είσοδός του στο στόμα, με οξύτητα που εμφανίζεται και συνοδεύει το κρασί μέχρι το τέλος, ισορροπώντας το αυξημένο του αλκοόλ. Έχει πάχος και στο στόμα δείχνει ακόμη τη νεότητά του. Κρατήστε το για παλαίωση.
Βαθμολογία: 90,8/100
Petrus / Μπορντό
Μην αμφιβάλετε ότι πρέπει να είστε κάτι μεταξύ Τεξανού πετρελαιά και μέλους της εγγλέζικης βασιλικής οικογένειας για να πιείτε πολύ καλή χρονιά Petrus. Τελευταία τιμή που θυμάμαι είναι ενός Petrus 90, στο λονδρέζικο «Pont de la Τour»: 1.734.000 δρχ. Το άψογο Petrus 89, βαθμολογημένο με 100/100 από το αμερικάνικο «Spectator», κοστίζει 1.000 ολοστρόγγυλα δολάρια στις κάβες. Πρόκειται για την επιτομή του Merlot, έναν εξαιρετικό συνδυασμό δύναμης, απαλότητας και φοβερά συμπυκνωμένης γεύσης, ένα βελούδινο macho κρασί, με υπέροχες ταννίνες. Θα αναρωτηθείτε και δικαίως, «καλά, δεν υπάρχουν ισάξια κρασιά στο Μπορντό; Γιατί αυτό να κοστίζει τρεις-τέσσερις φορές περισσότε¬ρο από όλα τα άλλα εκπληκτικά grand cru του Pauillac;». Ε, λοιπόν, ίσως υπάρχουν και καλύτερα, το Petrus όμως παράγεται σε 40.000 μόνο φιάλες το χρόνο και έχει την τύχη να θεωρείται super cult. Για αυτό η τιμή του είναι κάπως υπερβολική. Βεβαίως, για να βγει αυτή η κρασάρα λαμβάνονται ιδιαίτερα μέτρα: δεν αφήνουν ποτέ παραπάνω από οκτώ τσαμπιά στο αμπέλι τον καιρό του τρύγου, έχουν stand – by 180 εξειδικευμένους τρυγητές, για να μαζέψουν όλη τη σοδειά σε μια μόνο μέρα αν τύχει και βρέξει την περίοδο του τρύγου, σηκώνουν ελικόπτερο πάνω από τα αμπέλια για να «κουνήσει» τα τσαμπιά, να φύγει το νερό και να μην κακοπάθει ούτε μια ρώγα σταφυλιού. Ο αυστηρός ιδιοκτήτης του, Cristian Moueix, δεν ρισκάρει με τίποτα το πολύτιμο Petrus. Εκτός όμως από τις ανθρώπινες φροντίδες, υπάρχουν και κάποιες παραξενιές που οδηγούν σε αυτήν την ποιότητα. Τα μόλις 28,4 εκτάρια του αμπελώνα του βρίσκονται πάνω σε μια γεωλογική ανωμαλία: την περίφημη αμμο-αργιλώδη «κουμπότρυπα» του Petrus, που αφήνει το νερό να περνάει από το υπέδαφος και υποχρεώνει τα αμπέλια να πάνε βαθιά τις ρίζες τους για να πιουν, μαζεύοντας στο διάβα τους του κόσμου τα πολύτιμα στοιχεία. Σημειώστε ότι το Petrus δεν γράφει «chateau» στην ετικέτα του στεγάζεται απλώς σε μια περιποιημένη αγροικία...

Γευσιγνωσία Petrus 1994

Βαθύ κόκκινο χρώμα με ιώδεις αποχρώσεις. Εισαγωγή με πυκνό, φρέσκο, κόκκινο φρούτο (βύσσινο, αγριοκέρασο και δαμάσκηνο), κομπόστα υπερώριμων κόκκινων φρούτων, βανίλια, καραμέλα, καβουρδισμένο αμύγδαλο, πίσσα και αμαρέτο. Έχει βελούδινη γεύση και εξαιρετική δομή, αν και εμφανίζει κάποια νότα υδαρότητας. Οι ταννίνες «γδέρνουν» ευχάριστα το στόμα, δείχνοντας ότι έχουν την κλάση να εξελιχθούν, για να κλείσουν την «τρύπα» σχετικής ελαφράδας που υπάρχει αυτή τη στιγμή.
Βαθμολογία: 90,2 /100
Opus One / Καλιφόρνια
Για ένα κιβώτιο δώδεκα φιαλών από την πρώτη χρονιά παραγωγής του (1979) καταβλήθηκε το ποσόν των 24.000 δολαρίων (!) σε μια δημοπρασία για μη κερδοσκοπικούς σκοπούς. Ποσό ρεκόρ για καλιφορνέζικο κρασί, την εποχή μάλιστα που κανείς ακόμη δεν ήξερε τίποτα για την ποιότητα του. Όλοι βεβαίως γνώριζαν ότι το υπέγραφαν δύο σταρ του ποιοτικού κρασιού: ο Καλιφορνέζος Robert Mondavi και ο βαρόνος Philippe de Rothschild, ιδιοκτήτης του περίφημου Mouton Rothschild στο Μπορντό, Το Opus One είναι ένα κρασί signe, όπως φαίνεται και από την ένωση των προφίλ των δύο δημιουργών του στο σήμα της ετικέτας. Η ιδέα για το joint-venture των δύο κορυφαίων Οίκων έπεσε από το Βαρόνο το 1970 στη Χαβάη και το σχέδιό τους πήρε σάρκα και οστά μέσα σε μία ώρα, όταν ο Rothschild κάλεσε τον Mondavi στο Μπορντό. Όταν το 1980 ανακοίνωσαν ταυτόχρονα τη συνεργασία τους στο Σαν Φραντσίσκο και στο Παρίσι, ο πρόεδρος του California Wine Institute δήλωσε: «Είναι ότι σημαντικότερο έχει συμβεί στην ιστορία του καλιφορνέζικου κρασιού μετά το τέλος της ποτοαπαγόρευσης». Έκτοτε η ζήτηση του αμερικανικού αυτού Cabernet, φτιαγμένου στα πρότυπα του Medoc, ε{ναι εκρηκτική, και οι 130.000 φιάλες που παράγονται κάθε χρόνο εξαντλούνται γρήγορα. Η κορύφωση ήρθε όταν το περιοδικό «wine Spectator» κατέταξε το Opus One 87 έκτο στην ετήσια λίστα των Τορ-100 κρασιών από όλον τον κόσμο. Το «95» που δοκιμάσαμε στη γευσιγνωσία μπορεί να μην ήταν στο ίδιο ύψος, αλλά το «96 » που έρχεται (125 δολάρια στην Αμερική) σκαρφάλωσε στη δεύτερη θέση στο περυσινό Τορ-100 του «Wine Spectator». Αν τύχει και βρεθείτε στην Napa Valley, θα εντυπωσιαστείτε από το οινοποιείο του Opus One: ένα σχεδόν κρυμμένο στη γη πανέμορφο αρχιτεκτόνημα, που συνδυάζει το κλασικό με το μοντέρνο, χρησιμοποιώντας πέτρες του Τέξας και ακατέργαστο ξύλο σεκόιας. Πιο πολύ αξιοποίηση τοπίου, παρά αρχιτεκτονικό έργο.

Γευσιγνωσία Opus One 1995

Μαυροκόκκινο χρώμα με λίγες κεραμιδιές ανταύγειες. Θερμά αρώματα οινοπνεύματος, μαρμελάδας, ψητού κυδωνιού, ξύλου, και ανεπαίσθητες ζωικές νότες. Γλυκιά «μύτη» ψωμιού βουτηγμένου στο κρασί, ελαφριά καρυδόπιτα με κανέλα, δέρμα, ζαμπόν, μπαχαρικά και βότανα, δίνουν μια προσωπικότητα κάπως συγκεχυμένη παρά την ευγένειά της. Στο στόμα ξεκινάει με γλύκα που φτάνει στα όρια της υπερβολής, είναι γεμάτο, πληθωρικό, με ωραίες ταννίνες και άφθονο φρούτο, που διαρκεί μέχρι το τελείωμά του.
Βαθμολογία: 87,2/100
Dom Perignon Rose / Καμπανία
Μπορεί η κλασική λευκή Dom Perignon να είναι παγκοσμίως το πιο κλασάτο γιορτινό σύμβολο λουσάτης χαράς, αλλά η ροζέ είναι άλλο πράγμα. Αυτή η κοκκινομάλλα είναι πιο άγνωστη και πολύ πιο σπάνια από την ξανθή αδερφή της. Και από γκλάμουρ; Πρωτοφτιάχτηκε το 1959 κατ αποκλειστικότητα για τις γιορτές που οργάνωσε ο Σάχης Ρεζά Παχλεβί προς τιμήν της επετείου των 2.500 χρόνων της περσικής αυτοκρατορίας. Οι προσκεκλημένοι ήπιαν τη ροζέ Dom Perignon στις 14 Σεπτεμβρίου 1971 στην Περσέπολη και... τρελάθηκαν. Ο υπόλοιπος κόσμος γεύτηκε την επόμενη σοδειά που κυκλοφόρησε, του 1962. Προσωπικά, το 1994 ήπια μια τέλεια ωριμασμένη ροζέ Dom του 82 και έπαθα την πλάκα μου από μια τύπισσα τόσο σπαθάτη και σέξι όσο η Ρίτα Χέιγουορθ ως «Τζίλντα». Μύριζα αρώματα και δεν ήξερα πού να τελειώσω: καραμέλα, καφές, φουντούκια, κρεμ μπριλέ, πιπέρι, μοσχοκάρυδο, σιρόπι από βατόμουρα ... Κι ένα στόμα κατακόκκινο από το φρούτο (κεράσι, βύσσινο), στρογγυλό, ώριμο, δυναμικό, πολύπλοκο και σπινθηροβόλο. Μπορεί η ετικέτα που δοκιμάσαμε στη γευσιγνωσία να μη στάθηκε σε τόσο μεγάλο ύψος (στη γειτονιά ενός βαθμού ανάμεσα στο 90 και το 95), μικροατυχήματα όμως συμβαίνουν και στις καλύτερες οικογένειες. Η ροζέ Dom Ρerίgnοn είναι επιβεβαιωμένα ένα μεγάλο κρασί, που όποιος δοκιμάσει στην απόλυτη φόρμα του ξεμυαλίζεται. Τη φτιάχνουν με σταφύλια από τα καλύτερα cru της σαμπάνιας, Chardonnay (λευκό) από την Cote des Blanc διαλεγμένα για τη φινέτσα τους, και Pinot Νοίr (κόκκινο) για το πληθωρικό φρούτο και τη δύναμή τους. Το πυρόξανθο χρώμα της το παίρνει, είτε αφήνοντας λίγο χρώμα από τις φλούδες των σταφυλιών να περάσει στο κρασί, είτε με την προσθήκη κόκκινου μούστου, ανάλογα με τη χρονιά. 

Γευσιγνωσία Dom Perignon Rose 1986

Σομόν-πορτοκαλί χρώμα, με ατέλειωτες ορδές μικροσκοπικών φυσαλίδων και φίνο αφρό. Μικρή η έντασή του, αλλά το άρωμα έχει μεγάλη κομψότητα και βάθος (βατόμουρα, μύρτιλα, φλούδες λεμονιού, κακάο, ξηροί καρποί, ψημένα αμύγδαλα, κυδώνι, κέικ με κανέλα, ντελικάτη σταφίδα, κυδωνόπαστο). Στο στόμα το διοξείδιο του άνθρακα, σε συνδυασμό με την ατσάλινη οξύτητα της σαμπάνιας, φαίνεται κάπως υπερβολικό. Η αίσθηση του αλκοόλ προβάλλει σε πρώτο φόντο και το φρούτο ακολουθεί.
Βαθμολογία: 86,6/100
Πηγή: Umami



Η Πορτογαλία στο ποτήρι
http://portal.kathimerini.gr/kathnews/images/dot_clear.gif Πώς γεννήθηκε το Πόρτο, ποια είναι η διαδικασία οινοποίησής του, πώς θα το απολαύσετε καλύτερα και ποια είναι η απάντηση του ελληνικού αμπελώνα σ’ έναν από τους διασημότερους οίνους - λικέρ του κόσμου
Tου Θόδωρου Λέλεκα
http://sup.kathimerini.gr/kathnews/images/dot_clear.gif
Τι θα λέγατε για ένα ποτήρι κόκκινο γλυκό κρασί, «τσιμπημένο» στο αλκοόλ, με έντονα αρώματα μπαχαρικών και γλυκών αποξηραμένων φρούτων. Εξαιρετική επιλογή, τώρα που το κρύο αρχίζει να μας κλείνει το μάτι και σιγά σιγά «μυρίζουν» Χριστούγεννα. Γι' αυτό, ας γνωρίσουμε το Πόρτο, το διάσημο λικέρ της Πορτογαλίας, και ας εξετάσουμε το αντίπαλο δέος του από τον ελληνικό αμπελώνα.
Ιδιαίτερα δημοφιλές σε όλο τον κόσμο και με φανατικούς φίλους και στην Ελλάδα, το Πόρτο είναι ένας ενισχυμένος οίνος που ταιριάζει με την εορταστική ατμόσφαιρα των Χριστουγέννων ή της Πρωτοχρονιάς. Πίνεται ως απεριτίφ πριν από το γιορτινό γεύμα αλλά και μετά, ως ένας γλυκός επίλογος, ενώ μπορεί να γίνει ένα ασυνήθιστο κέρασμα συνοδεύοντας γλυκά, ξηρούς καρπούς ή σταφίδες.
Για την ιστορία
Η ιστορία του ξεκινάει τον 17ο αιώνα στην Πορτογαλία. Τα κρασιά της περιοχής ήταν ιδιαίτερα δημοφιλή στα μέλη της βρετανικής αριστοκρατίας και της άρχουσας τάξης. Η ζήτησή τους μάλιστα συχνά εκτοξευόταν, καθώς, σε διάφορες φάσεις της πολυτάραχης ιστορίας των σχέσεων της Αγγλίας με τη Γαλλία, η βρετανική κυβέρνηση απαγόρευε κάθε είδους εισαγωγή τροφίμων, κρασιών ή άλλων αγαθών από τη Γαλλία. Το μοναδικό πρόβλημα που παρουσίαζαν τα πορτογαλέζικα κρασιά ήταν η δυσκολία να διατηρηθούν καλά χωρίς να οξειδωθούν, κατά τη διάρκεια του μεγάλου και δύσκολου ταξιδιού με τα πλοία της εποχής μέχρι τα λιμάνια της Βρετανίας. Η λύση βρέθηκε έπειτα από πολλούς πειραματισμούς, με την ενίσχυση του κρασιού με αλκοόλ (brandy) πριν από το τέλος της αλκοολικής του ζύμωσης. Αυτό χάρισε στο κρασί τον χαρακτηριστικό γλυκό αλλά και δυνατό του χαρακτήρα και το «όπλισε» με δύο από τα ισχυρότερα φυσικά συντηρητικά: τη ζάχαρη και το αλκοόλ. Κάπως έτσι γεννήθηκε το Πόρτο, που έκτοτε αποτελεί έναν από τους δημοφιλέστερους ενισχυμένους οίνους στον κόσμο και τον καλύτερο πρεσβευτή της πορτογαλέζικης οινοποιίας.
Η παραγωγή του βήμα βήμα
Το Πόρτο προκύπτει από την οινοποίηση μιας ευρείας γκάμας από γηγενείς πορτογαλέζικες ποικιλίες. Ανάμεσα σε αυτές βρίσκονται οι Touriga Nacional, Touriga Francesca, Tinta Barroca και Tinta Roriz (η πορτογαλέζικη έκφραση της γνωστής ισπανικής ποικιλίας Tempranillo). Τα κλήματα καλλιεργούνται σε ορεινά αμπελοτόπια, σε σειρές από στενές πεζούλες πάνω στις πλαγιές. Ακριβώς επειδή η πρόσβαση στα αμπέλια είναι δύσκολη, όλη η διαδικασία της καλλιέργειας, καθώς και ο τρύγος, γίνονται με το χέρι και όχι με μηχανικά μέσα. Η οινοποίηση γίνεται στα ίδια τα κτήματα, που ονομάζονται Quintas.
Παραδοσιακά, τα σταφύλια που προορίζονται για το Πόρτο πατιώνται από τους εργάτες σε μεγάλα πατητήρια από ξύλο ή τσιμέντο, που ονομάζονται Lagares, σε μία γραφική τελετουργία που περιλαμβάνει μουσική, χορούς και τραγούδια. Παρ' ότι σήμερα η διαδικασία αυτή γίνεται χρησιμοποιώντας υπερσύγχρονα πιεστήρια, το έθιμο του πατήματος των σταφυλιών δεν έχει εκλείψει τελείως, αλλά συνεχίζεται, κυρίως σε τουριστικές περιοχές και μεγάλα επισκέψιμα κτήματα.
Το Πόρτο οινοποιείται, αρχικά, σαν ένα οποιοδήποτε ερυθρό κρασί. Πριν όμως τελειώσει η αλκοολική του ζύμωση, προστίθεται στο μούστο που ζυμώνεται, ισχυρό, ουδέτερης γεύσης αλκοόλ. Αυτό σταματάει τη ζύμωση και αφήνει στο κρασί πολλά από τα πρωτογενή αρώματα του σταφυλιού, μεγάλη ποσότητα σακχάρων που δεν πρόλαβαν να ζυμωθούν και, βέβαια, υψηλό βαθμό αλκοολικότητας. Θα ακολουθήσει η παλαίωση σε μεγάλα δρύινα βαρέλια αλλά και στη φιάλη - ο χρόνος και για τις δύο αυτές διαδικασίες ποικίλλει ανάλογα με το στυλ και την ποιότητα που θα έχει το τελικό προϊόν, όταν τελικά διατεθεί στην αγορά. Αξίζει να σημειώσουμε ότι το Πόρτο, όπως και η σαμπάνια, κυκλοφορεί σπάνια σε ετικέτα μιας μόνο εσοδείας (χρονολογημένο) και αυτό συμβαίνει μόνο όταν η χρονιά θεωρηθεί και ανακηρυχθεί επισήμως εξαιρετική. Οταν δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο, μία ετικέτα προκύπτει από το χαρμάνι κρασιών από διαφορετικές εσοδείες, κατ' επιλογή του οινοποιού. Κατά μέσο όρο, ο αλκοολικός τίτλος ενός πόρτο βρίσκεται κοντά στο 20% του συνολικού του όγκου.
Το λεξικό του Πόρτο
Πράγματι, χρειάζεται γλωσσάρι για να αναγνωρίζουμε και να ξεχωρίζουμε το καθένα από τα είδη του Πόρτο που βρίσκουμε στα ράφια μιας καλής κάβας. Πρόκειται για τα:
Ruby Πόρτο: Το Πόρτο στην απλούστερη μορφή του, χαρμάνι πολλών διαφορετικών κρασιών, που έχει παλαιώσει για 2 - 3 χρόνια σε βαρέλι ή δεξαμενή. Είναι ένα δυνατό γλυκό κρασί.
Tawny Πόρτο: Ενα απλό Tawny είναι το πιο ελαφρύ που μπορούμε να βρούμε. Προκύπτει από την συν-οινοποίηση ερυθρών και λευκών κρασιών, γι' αυτό και το χρώμα του είναι αρκετά ωχρό. Πίνεται εύκολα και πρέπει να καταναλώνεται σχετικά γρήγορα.
Tawny Πόρτο 10 ετών: Από τα πιο δημοφιλή στους φίλους του Πόρτο. Η δεκαετής παλαίωση σε δρύινο βαρέλι δίνει στο Tawny πλούσια αρώματα ξηρών καρπών και καραμέλας, πολλαπλασιάζοντας έτσι την απόλαυση που μπορεί να προσφέρει.
Tawny Πόρτο 20, 30, 40 ετών: Οσο το Πόρτο μένει στο βαρέλι, μεγαλώνει η αρωματική του πολυπλοκότητα και αποκτά χαρακτηριστικά ξηρού κρασιού. Τα τόσο παλαιωμένα Tawny είναι ιδιαίτερα σπάνια και ακριβά.
Vintage Πόρτο: Πρόκειται για Πόρτο μιας μεγάλης χρονιάς, η οποία και αναγράφεται στην ετικέτα. Το χρονολογημένο Πόρτο παραμένει στο βαρέλι για διάστημα όχι μεγαλύτερο των 2 ετών προτού εμφιαλωθεί. Στη συνέχεια, ωστόσο, μένει για παλαίωση στη φιάλη για μεγάλο χρονικό διάστημα (μέχρι και 20 χρόνια), όπου αναπτύσσει περίτεχνα αρώματα και πλούσιες γεύσεις. Σημειώνεται ότι η μακρά παλαίωση στη φιάλη δημιουργεί ίζημα μέσα στη φιάλη, γι' αυτό και είναι καλό ένα χρονολογημένο Πόρτο να μεταγγίζεται πριν σερβιριστεί.
Late Bottled Vintage Pόρτο (LBV): Αυτός ο τύπος έχει προκύψει από κρασί μιας συγκεκριμένης χρονιάς (όχι απαραίτητα μεγάλης) και έχει παλαιώσει στο βαρέλι για 4 έως 6 χρόνια. Στη συνέχεια φιλτράρεται, εμφιαλώνεται και διατίθεται σχεδόν αμέσως στην αγορά, έχοντας παλαιώσει από λίγο ώς καθόλου στη φιάλη. Παρουσιάζει όμορφα και σύνθετα αρώματα και είναι ιδιαίτερα καλής ποιότητας, αλλά είναι αισθητά φθηνότερο από ένα χρονολογημένο Πόρτο, το οποίο έχει παλαιώσει για πολύ μεγαλύτερο χρονικό διάστημα στη φιάλη.
Colheita: Τύπος που είναι ιδιαίτερα δημοφιλής στην Πορτογαλία. Πρόκειται για Tawny Πόρτο μιας συγκεκριμένης εσοδείας που έχει παλαιώσει στο βαρέλι για 8 χρόνια τουλάχιστον. Εχει το στυλ και το χαρακτήρα του παλαιωμένου Tawny και θεωρείται ιδιαίτερα εκλεκτό.
Single Quinta: Πρόκειται για Vintage Πόρτο που έχει παραχθεί σε μία συγκεκριμένη Quinta (Κτήμα), σε μία χρονιά που δεν έχει ανακηρυχθεί επίσημα ως «μεγάλη». Παλαιώνει σε βαρέλι για περίπου μία δεκαετία. Θεωρείται προϊόν μιας πιο boutique προσέγγισης στο Πόρτο και είναι εξαιρετικά δημοφιλές, ειδικά καθώς είναι φθηνότερο από τα μεγάλα Vintage της αγοράς.
Λευκό Πόρτο: Αγαπητό στην Πορτογαλία, είναι ξηρό ή ημίξηρο και σερβίρεται σαν καλοκαιρινό απεριτίφ, όπως το βερμούτ. Πίνεται με πάγο, τόνικ ή και σόδα.
Γευστικοί συνδυασμοί
Με αλκοολικό τίτλο που συνήθως «φλερτάρει» το 20%, το Πόρτο είναι ένας ενισχυμένος οίνος (ή αλλιώς οίνος - λικέρ) που καταναλώνεται σε αρκετά μικρότερες ποσότητες από ένα οποιοδήποτε ξηρό κρασί. Ως εκ τούτου δεν είναι κρασί φαγητού και ο συνδυασμός του με αλμυρά και γλυκά τρόφιμα είναι περιορισμένος. Κατ' αρχάς, πίνεται σκέτο, είτε στην αρχή είτε στο τέλος ενός γεύματος. Αν θέλουμε να το ενσωματώσουμε στο γεύμα μας, θα το σερβίρουμε προς το τέλος, για να συνοδεύσουμε ένα πλατό τυριών που ιδανικά θα περιλαμβάνει εξελιγμένα κρεμώδη τυριά όπως ροκφόρ, στίλτον, γκοργκονζόλα. Θα σας εντυπωσιάσει η αντίθεση των βαθιά γλυκών αρωμάτων του και γεύσεων με την επιθετική αλμυρότητα του τυριού. Σε ιδιαίτερες περιπτώσεις γευμάτων υψηλής κουζίνας θα μπορούσαμε να ταιριάξουμε ένα βαθιά παλαιωμένο Tawny με ένα μοσχαρίσιο φιλέτο με σάλτσα μαύρης σοκολάτας. Αν θέλουμε να σερβίρουμε Πόρτο με τα επιδόρπια, θα συνδυαστεί τέλεια με γλυκά που περιλαμβάνουν αποξηραμένα φρούτα και σταφίδες, σοκολάτα bitter ή καβουρντισμένους ξηρούς καρπούς. Τέλος, καλό είναι να θυμόμαστε ότι το Πόρτο είναι σκέτη απόλαυση στο τέλος ενός όμορφου γεύματος, με ένα καλό πούρο.
Οι μιμητές της
http://sup.kathimerini.gr/kathnews/images/dot_clear.gif
Τόσο ο τρόπος οινοποίησης, όσο και το στυλ του Πόρτο έχει βρει πολλούς μιμητές ανά τον κόσμο, ειδικά καθώς οι ενισχυμένοι οίνοι βρίσκονται σε μεγάλη ζήτηση σε παγκόσμιο επίπεδο. Eτσι, συναντάμε Πόρτο σε διάφορα σημεία του ορίζοντα και ειδικά σε χώρες ή περιοχές που διακρίνονται για την παραγωγή γλυκών ή ενισχυμένων κρασιών όπως η Κονστάντια στη Νότιο Αφρική, η Καλιφόρνια και κάποιες περιοχές της Αυστραλίας. Στις περισσότερες από αυτές τις περιοχές το κρασί παράγεται από ποικιλίες εκτός εκείνων που παραδοσιακά χρησιμοποιούνται για την παραγωγή του και συχνά γηγενείς ή τυπικές της περιοχής. Ωστόσο, παρ' ότι κανονικά δεν θα έπρεπε λόγω προστατευόμενης ονομασίας, δεν είναι ασυνήθιστο να συναντάμε ενισχυμένους οίνους από τις περιοχές αυτές με ενδείξεις όπως Tawny Πόρτο ή Vintage πόρτο στην ετικέτα.

Τι θα βρείτε στην ελληνική αγορά
Οι Ελληνες οινόφιλοι φαίνεται ότι αγαπάμε πολύ το πόρτο και το προτιμάμε σε σχέση με τους άλλους ενισχυμένους οίνους από τον υπόλοιπο κόσμο. Γι' αυτό σχεδόν όλες οι εταιρείες που εισάγουν κρασιά και οινοπνευματώδη περιλαμβάνουν αρκετούς κωδικούς πόρτο στον κατάλογό τους. Οι μεγαλύτεροι και γνωστότεροι οίκοι από τον κόσμο του πόρτο αντιπροσωπεύονται στην ελληνική αγορά. Ανάμεσά τους διάσημες μάρκες όπως Graham's, Noval, Taylor's, Fonseca, Cockburns, Niepoort. Από αυτούς εισάγονται και διατίθενται όλα τα στυλ πόρτο που αναφέραμε, αν και πιο δημοφιλή φαίνεται να είναι τα Tawny 10ετίας. Ενδεικτικά, οι τιμές τους κυμαίνονται από 7,50 ευρώ για ένα απλό Ruby πόρτο ώς 680 ευρώ για ένα Vintage πόρτο μεγάλης χρονιάς.
Στην ελληνική αγορά κυκλοφορούν πολλά πόρτο σε τιμές που αρχίζουν από 10 και φτάνουν τα 700 ευρώ. Ενδεικτικά αναφέρουμε:
•   Noval fine Ruby Πόρτο Quinta, 10 ευρώ
•   Sandeman fine Ruby Πόρτο, 11 ευρώ
•   Graham's Πόρτο LBV, 16,54 ευρώ
•   Taylor's LBV 1999, 18,92 ευρώ
•   Fonseca Πόρτo 10.Y.O., 25 ευρώ
•   Graham's Πόρτο 40 Y.O., 112,94 ευρώ
•   Πόρτο Quinta Do Noval '94, 683,48 ευρώ

Μαυροδάφνη: το «ελληνικό Πόρτο»
Η γέννησή της εντοπίζεται λίγο μετά τα μέσα του 19ου αιώνα στην Πάτρα. «Πατέρας» της θεωρείται ο Γερμανός Γουσταύος Κλάους, συνιδρυτής της ιστορικής οινοποιίας Achaia Clauss. Είναι οίνος με Ονομασία Προέλευσης Ελεγχόμενη (ΟΠΕ) και έχει υπάρξει ένα από τα ισχυρότερα εξαγωγικά προϊόντα της Ελλάδας στο εξωτερικό. Δυστυχώς δεν είχε την απήχηση του Πόρτο, έτσι ώστε να καταφέρει να σηκώσει πάνω της το ελληνικό κρασί και να το παγιώσει στη συνείδηση του ξένου οινόφιλου.
Η Μαυροδάφνη προκύπτει από την ομώνυμη ποικιλία Μαυροδάφνη Πατρών, σε συνδυασμό με την ποικιλία Μαύρη κορινθιακή η οποία μας δίνει την Κορινθιακή σταφίδα. Οπως και στην περίπτωση του πόρτο, η αλκοολική ζύμωση της Μαυροδάφνης διακόπτεται από την προσθήκη αλκοόλ, η οποία την καθιστά ένα δυνατό και γλυκό κρασί με έντονα τα αρώματα της σταφίδας. Η Μαυροδάφνη παλαιώνει για μεγάλα χρονικά διαστήματα στο βαρέλι και τη φιάλη. Η οξείδωση που υφίσταται στα μεγάλα βαρέλια στα οποία παλαιώνει την κάνει ιδιαίτερα ανθεκτική στο χρόνο. Μέσα από αυτή τη διαδικασία και ανάλογα με το βαθμό παλαίωσής της, παρουσιάζει μία όμορφη και πολύπλοκη αρωματική παλέτα με αρώματα όπως η σταφίδα, το μέλι, ο καφές και τα μπαχαρικά.
Η Μαυροδάφνη είναι ιδιαίτερα δημοφιλής στην ελληνική αγορά. «Μπαινοβγαίνει» συχνά στα σπίτια μας, συνήθως για να συνοδεύσει γλυκά (κυρίως σοκολατένια) και φρούτα, αλλά και για να συμμετάσχει στη μαγειρική και στη ζαχαροπλαστική. Χρησιμοποιείται σε γλυκές σάλτσες, «σβήνει» διάφορα κρέατα στο τηγάνι ή στο φούρνο και δίνει όμορφες γλυκιές νότες σε γλυκά ταψιού και τάρτες με ψητά φρούτα.
Η παραγωγή και διάθεσή της στην ελληνική αγορά παραμένει μέχρι σήμερα, σε ένα μεγάλο βαθμό, στα χέρια των παλαιών μεγάλων εταιρειών που την πρωτοανέδειξαν. Οι περισσότερες ετικέτες στο εμπόριο ανήκουν στις οινοποιίες Achaia Clauss, Τσάνταλη και Καμπά (Μπουτάρη). Αλλοι παραγωγοί που κάνουν πολύ καλή δουλειά στην οινοποίησή της είναι οι επίσης ντόπιοι Παρπαρούσης, Αντωνόπουλος, Καρέλας και ο Σπηλιόπουλος με την πρωτοποριακή ετικέτα ΝΥΧ.
Η Μαυροδάφνη δεν διατίθεται σε πολλά διαφορετικά στυλ, αλλά διαφοροποιείται με βάση την παλαίωσή της. Οι περισσότερες ετικέτες Μαυροδάφνης που κυκλοφορούν αυτή τη στιγμή στην αγορά είναι οι πιο «φρέσκιες», δηλαδή αυτές της εσοδείας 2005 που βγήκαν πρόσφατα στην αγορά έπειτα από παλαίωση τουλάχιστον 2 ετών στο βαρέλι. Ωστόσο, υπάρχουν στην αγορά και παλαιωμένες, όπως η ετικέτα Grand Reserve 1979 από την Achaia Clauss. Αξίζει να σημειωθεί ότι στα κελάρια της ίδιας εταιρείας φυλάσσονται οι τελευταίες φιάλες του παλαιότερου ελληνικού εμφιαλωμένου κρασιού, της Μαυροδάφνης Εσοδείας 1873!

http://portal.kathimerini.gr/welcome/dot_clear.gif



 Πηγή: kathimerini



LinkWithin

Related Posts with Thumbnails